در گام های قبلی آموزش پروژه محور متره ساختمان بتنی، متره فونداسیون سازه، متره قالب بندی ستون سازه، متره بتن ریزی ستون بتنی، متره میلگرد سازه بتنی محاسبه شد. در ادامه بحث متره سازه بتنی، در این گام به چگونگی محاسبه قالب بندی تیر سازه بتنی را بررسی می کنیم.

در این بخش هدف ما :

• محاسبه قالب بندی تیر 

همانطور که می دانیم برای اجرای تیر بتنی و بتن ریزی آن، نیاز به قالب بندی تیر داریم. به طور کلی قالب بندی تیر به سه بخش قالب کف تیر و قالب دور و قالب گوشه تیر (آویز) تقسیم می شود. 

قالب بندی تیر هم مشابه قالب بندی ستون و قالب بندی فونداسیون است . همانطور که در بخش های قبل گفته شد باید متر مربع قالب مورد نیاز را محاسبه کرد که برای این کار ما نیاز به طول قالب و ارتفاع قالب داریم .واحد قالب بندی تیر متر مربع می باشد. نکته مهم در قالب بندی تیر تفاوت ارتفاع قالب در قالب تیر های گوشه ( اطراف ساختمان ) و اطراف راه پله با قالب های تیرهای وسط ( وسط ساختمان ) می باشد (دلیل آن در زیر توضیح داده می شود) که این تفاوت در شکل زیر محل هایی که باید قالب بندی شوند با رنگ های مختلف نشان داده شده اند.

در شکل بالا مشخص است که رنگ آبی قالب های گوشه تیر (آویز) کوتاه و رنگ قرمز قالب های گوشه تیر (قالب دور) بلند می باشد. دلیل اینکه در محل آبی قالب با ارتفاع کوتاه تر به کار برده شده این است که در روی قالب , تیرچه های سقف و بلوک ها قرار می گیرند.در ادامه به توضیح هر نوع قالب پرداخته میشود .

×× به شکل بالا دقت کنید ××

قالب شماره 1 : این قالب در تیر های اطراف ساختمان , تیر های اطراف راه پله و ... استفاده میشود .

قالب شماره 2 : این قالب در تیر های وسط ساختمان به کار برده میشود که دو طرف این تیرها تیرچه قرار میگیرد .

قالب شماره 3 : این قالب در تیرهایی که قرار نیست روی آن تیرچه قرار گیرد استفاده میشود .

حال به سراغ محاسبه قالب بندی تیر میرویم :

برای محاسبه آسان قالب بندی تیر ما قالب کوتاه گوشه (آویز) و قالب بلند گوشه (قالب دور)  و قالب کف را جدا محاسبه می کنیم . برای راحتی محاسبه قالب های گوشه ,  طول قالب را در هر دهانه (محیط آن دهانه) محاسبه کرده و همه دهانه ها را که ارتفاع قالب یکسانی دارند با هم جمع کرده که در نهایت یک طول کلی به ما میدهد و با ضرب کردن طول در ارتفاع قالب , قالب بندی قالب گوشه مورد نظر محاسبه می شود . در ادامه با هم قالب بندی تیر های پروژه خودمان را محاسبه می کنیم و توضیحات تکمیلی در طی محاسبه ذکر می شود :

ابتدا قالب کوتاه گوشه  تیر را محاسبه می کنیم :

خب باید محیط هر کدام از دهانه ها که قالب کوتاه در آن به کار رفته است محاسبه شود . نمونه از محاسبه را در زیر می بینیم :

برای مثال با توجه به شکل برای محاسبه قالب کوتاه , محیط دهانه بین محور های A,B  و 1,2  را میخواهیم محاسبه کنیم که یکی از دهانه هایی است که دور تا دور آن دارای قالب کوتاه است :

محیط این دهانه (طول قالب کوناه این دهانه)  : m 14.9 = 3.6+3.6+3.85+3.85

طول قالب کوتاه تک تک دهانه های دیگر که قالب کوتاه دارند را نیز محاسبه می کنیم و در نهایت همه را با هم جمع میکنیم :

محیط دهانه A,B  و 3,4 :14.9 متر

محیط دهانه B,D و 3,4 :18.6 متر

محیط دهانه A,B  و 2,3 :16.1 متر

محیط دهانه B,D و 2,3: 19.8 متر

محیط دهانه A,B  و 2,1 :15.8 متر

محیط دهانه B,C و 2,1: 14.3 متر

جمع کل قالب های کوتاه : 99.5 متر

ارتفاع قالب های کوتاه : از آنجایی که تیرچه روی میلگردهای ردیف پایین تیر قرار میگیرد و همچنین با فرض اینکه کاور تیر از پایین 5 سانتیمتر است. ارتفاع آویز از مجموع کاور تیر و قطر میلگرد پایینی تیر بدست می آید.

قالب آویز تیر (درصورتیکه ارتفاع تیر در همه تیرها ثابت باشد) :  کاور تیر + قطر میلگرد پایینی

که در این پروژه میلگرد پایین تیر سایز 16 است پس برای قالب آویز داریم :

H=5 cm + 1.6 cm = 6.6 cm 

از آنجا که قالب 6.6 سانتی متری موجود نیست ما عدد را به بالا گرد کرده و ارتفاع آویز  را 10 سانتیمتر می گیریم.

خب حالا ما ارتفاع قالب و طول قالب کوتاه گوشه را داریم و می توانیم آن را در جدول وارد کنیم :

برای قالب ها بلند گوشه نیز به همین صورت عمل می شود که طول قسمت هایی که قالب بلند در آنها به کار رفته است را با هم جمع کرده و طول کلی را در ارتفاع قالب که برابر ارتفاع تیر است ضرب میکنیم:

در پروژه خودمان ما ابتدا محیط تیر های دهانه راه پله را محاسبه کرده و محیط پیرامونی تیرهای نمای ساختمان جمع میکنیم تا طول کلی قالب بلندمان به دست بیاید .

محیط دهانه A,B  و 3,4 :17.65 متر

محیط پیرامونی تیرهای نمای ساختمان :48.2 متر

جمع کل قالب های بلند : 65.85 متر

ارتفاع قالب های بلند تیر برابر با ارتفاع تیر می باشد که در پروِژه ما همان 40 سانتی متر است .

ارتفاع قالب بلند : 40 Cm = 0.4 m

محاسبه قالب کف تیرها : قالب کف کلیه تیر ها یک جا محاسبه می شود . به این صورت که طول لب به لب کلیه تیرهای ساختمان را با هم جمع کرده تا طول کلی قالب ها بدست آید و عدد بدست آمده را عرض قالب که همان عرض تیر است ضرب میکنیم . در نهایت به دلیل اینکه محل تلاقی تیرها دو بار محاسبه شده باید مساحت محل تلاقی  را از این مقدار کم کنیم .

در ادامه قالب کف پروژه خودمان را محاسبه می کنیم و توضیحات اضافه را در طی محاسبه یادآوری میکنیم . محاسبات را برای درک بهتر به صورت ریز محاسبه ذکر میکنم .

برای محاسبه طول کلی تیر طبقه همکف ابتدا طول تک تک محور هایی که تیر روی آنها وجود دارد را با هم جمع میکینم .

طول محور A,B,D  در طبقه همکف : هر محور 14 متر

طول محور C  در طبقه همکف :  5 متر

طول محور 1،2،3،4 در طبقه همکف : هر محور 10.1 متر

طول کلی :   m87.4 = ( 4 * 10.1 ) + 5 + ( 3 * 14 )

قبل از تهیه جدول نهایی قالب بندی تیر , به ذکر چند تذکر می پردازیم :

• تیر های طبقه همکف 40x35 می باشند .
• تیرهای طبقه اول و خرپشته 35x30  می باشند .

حال جدول کلی قالب بندی تیرهای ساختمان را کامل میکنیم :

خب تا اینجا توانستیم قالب بندی تیر را محاسبه کنیم، در گام بعدی آموزش پروژه محور متره ساختمان بتنی به سراغ محاسبه وزن میلگرد های تیر بتنی می رویم.